Dit artikel kan affiliate linkjes bevatten. Dit betekent dat wij een kleine bijdrage kunnen ontvangen voor boeken die je koopt via de links die we delen in dit artikel, zonder dat dit van invloed is op jou als lezer.
Hoewel het heel gemakkelijk is om boeken te vinden die zich afspelen in Frankrijk of Duitsland , is het veel moeilijker om boeken in je handen te krijgen die zich afspelen in Estland. Een land dat niet heel ver weg is, maar wat toch nog geen populaire vakantiebestemming is en waarvan de gemiddelde Nederlander ook niet veel weet. Daarom focussen we vandaag op Estland, om zo meer te leren over dit land door middel van haar boeken. Uiteraard heeft het land haar eigen literaire traditie en bekende auteurs, maar voor ons zijn deze onbekend. En veel boeken zijn ook niet te verkrijgen in de bibliotheek of gewone boekhandel. De meeste boeken die wel gemakkelijk te verkrijgen zijn, gaan over de geschiedenis van het land. Net als dat je veel boeken over de tweede wereldoorlog tegenkomt als je gaat zoeken naar Duitse boeken, zo kom je over Estland veel titels tegen over de bezetting door de Sovjet Unie. Een erg interessant onderwerp, omdat er veel herkenbaar is, maar toch is het een deel van een geschiedenis waar we niet veel van af weten.
Het mooiste boek dat ik heb gelezen over deze periode, is The lace weaver van Lauren Chater (helaas nog niet naar het Nederlands vertaald). Het verhaal is tragisch en ontroerend, opgedeeld in de verhaallijn van Kati, een Estisch meisje dat lijdt onder de Sovjet bezetting en de verhaallijn van Lydia, dochter van een belangrijke man binnen de Sovjet Unie, maar net zo goed slachtoffer. De verhalen zijn prachtig met elkaar verbonden in poëtisch taalgebruik. Het weven van sjaals is een rode draad door het verhaal heen en verbindt alles met elkaar maar laat tevens ook zien hoe belangrijk ze waren voor Estland in de 19e eeuw.
Een aanrader is een bundel haarspelden van Sofi Oksanen. Dit boek speelt zich zowel in Finland als in Estland af en gaat over de verschillen tussen de gebieden en de bezetting van Estland. Het doet erg denken aan de relatie tussen Oost en West Berlijn ten tijde van de muur. Het verhaal gaat over een moeder en een dochter. De moeder, Katariina, is Estisch maar trouwt met een Fin en verlaat haar land om in Finland te gaan wonen, waarbij ze alles achter moet laten. Ze drukt haar dochter Anna op het hart om niets te zeggen over haar afkomst omdat er enorm wordt neergekeken op het door de Sovjets bezette land. Daarnaast heeft Anna haar eigen verhaallijn, over haarzelf en haar relatie met eten, haar afkomst en haar ‘boulimirexia’. Een erg interessant boek als je meer wil weten over de geschiedenis van Estland maar tegelijkertijd ook een erg spannend verhaal.
Als de duiven verdwijnen is een ander boek van Sofi Oksanen. Deze is vooral erg interessant als je meer wil weten over de Sovjet- en Duitse bezetting van Estland. Het verhaal gaat wel veel meer over geschiedenis en minder over de mensen dan een bundel haarspelden en er is in de Nederlandse vertaling de keuze gemaakt om door middel van afbeeldingen te laten zien om welke verhaallijn het gaat, iets wat erg onhandig is. Desalniettemin is het wel een interessant en leerzaam verhaal, zeker als je meer wilt weten over Estland en Rusland ten tijde van de Sovjet bezetting en de tweede wereldoorlog.
Ook Pobeda 1946 van Ilmar Taska is historische fictie ten tijde van de Sovjet bezetting in Estland. Het boek speelt zich af net na de tweede wereldoorlog en gaat over de geheime dienst. Een zesjarige jongen is onder de indruk van een gloednieuwe auto, de Pobeda 1946 en gaat maar al te graag mee wanneer zijn eigenaar hem een ritje aanbiedt. De jongen kletst honderduit maar wat hij niet weet, is hoe zeer hij zijn familie in gevaar brengt. Een mooi, tragisch boek over de onschuld van een kind en hoe daar misbruik van gemaakt wordt.
Veel van de boeken die verkrijgbaar zijn, gaan dus over de bezetting en oorlog, en hoewel dit zeker interessant is, is het ook leuk om over andere onderwerpen te lezen. The man who spoke snakish (ook naar het Nederlands vertaald als De man die de taal van de slangen sprak) van Andrus Kivirähk is een erg populair boek in Estland, er is zelfs een bordspel van gemaakt. Het boek is een soort sprookje voor volwassenen, een fantasy/folklore verhaal gesitueerd in middeleeuws Estland. Hoofdpersoon Leemet woont in het bos als een goede pagan en spreekt de taal van de slangen, maar langzaamaan vertrekken er steeds meer mensen uit het bos. Er worden ‘moderne’ dorpen gesticht en de mensen gaan in een god geloven. Het leven van de pagans is erg interessant en ook hun zicht op het christendom is goed uitgewerkt. Het is een spannend fantasy verhaal met mythen en folklore die voor ons onbekend zijn en daarom juist extra interessant.
