Iedere maand verschijnt er op Literaire Reizen een Koffer Column. Een column waarbij we ideeën of opinies delen die te maken hebben met boeken, reizen of allebei. Deze maand gaan we het hebben over de invloed van bookstagram en booktok!
Een tijdje terug plaatsten we op Instagram de quote: If you only read the books that everyone is reading, you can only think what everyone else is thinking, van Murakami. In een eerdere koffer column hebben we het ook gehad over waarom we focussen op reizen in boeken. We benoemen dat het lezen van boeken uit andere werelddelen of andere landen, je horizon kan verbreden. Lezen zet je aan het denken. En nieuwe boeken lezen kan er voor zorgen dat je misschien anders gaat denken over bepaalde onderwerpen, of dat je meer empathie krijgt voor anderen.
Afijn, onder de Instagram post reageerde iemand dat bookstagram en booktok daarom erg 'toxic' zijn. Het leek me een interessant vraagstuk om uit te pluizen als onderwerp voor een column. Is de invloed van booktok slecht voor de ontwikkeling van lezers?
De invloed van bookstagram en booktok
Door Booktok en Bookstagram leest iedereen nu veel auteurs die niet snel de Nobelprijs voor de literatuur zullen verdienen. De vraag is of dat slecht is. Lezen verrijkt je wereld, en het ene boek heeft nu eenmaal meer verrijking dan het andere. Dit lijkt heel erg op de discussie waar jeugliteratuurwetenschappers het al tijden over oneens zijn: willen we dat onze kinderen goede kinderboeken lezen, of leuke kinderboeken? Mijn mening hierin staat redelijk vast: Als ze maar lezen! Laat ze Het leven van een Loser lezen, of de Donald Duck, als ze daar blij van worden. Het zijn misschien niet de literaire hoogstandjes, maar de kinderen lezen in ieder geval, en dat is al een hele winst. De kinderen die meer willen, vragen daar zelf wel om. En natuurlijk kun je ze betere boeken aanbieden. Maar wij zijn ook niet begonnen met het lezen van Goethe toen we net leerden lezen. We moesten eerst leren van boeken te houden, voor we aan moeilijkere boeken begonnen. Het leesplezier voorop en de verdieping komt daarna, wanneer de lezer ontdekt heeft hoe leuk boeken kunnen zijn.
Eigenlijk is dat precies hetzelfde voor adolescenten en volwassenen. Jongeren lezen niet meer. De hele gemeenschap heeft het over ontlezing. Als jongeren of volwassenen dan Colleen Hoover willen lezen, of Lucinda Riley, of nog steeds de Donald Duck, dan gaat dat de ontlezing al tegen en dat is aanzienlijk beter dan doelloos scrollen op Tiktok.
Daarnaast lezen we ook echt niet alleen maar "goede" boeken. Niet ieder boek wat je pakt hoeft pittige literatuur te zijn. Er mag best wat afwisseling zijn tussen feel-goodromans, jeugdboeken en nobelprijswinnaars.
Goede boeken verrijken je wereld, maar dit heeft alleen effect als lezers ervoor open staan. Eigenlijk is het heel simpel. Om van iemand een lezer te maken, moeten ze eerst lezen. Zet het leesplezier voorop, en de verrijking komt daarna.