Happy Halloween! Halloween staat natuurlijk helemaal in het thema van horrorverhalen en daarom gaan we vandaag inzoomen op een klassiek spookverhaal, namelijk het verhaal van Frankenstein. Dit doen we door te kijken naar het leven van zijn maker: Mary Shelley en de plaatsen in haar leven die belangrijk waren bij de totstandkoming van Frankenstein. Meer halloween artikelen lezen? Kijk dan ook zeker eens op onze pagina over Bram Stoker, waar je meer kunt lezen over Dracula.
Frankenstein
Mary Shelley is het meest bekend vanwege haar boek Frankenstein; or, the modern Prometheus: een literaire klassieker over Dokter Frankenstein die een vriend en metgezel voor hemzelf schept, en deze tot leven brengt. Het monster van Frankenstein is ondertussen alom vertegenwoordigd in verschillende media. Het verhaal wordt ook wel gezien als een van de eerste science fiction verhalen. Heb je Frankenstein nog niet gelezen, dan kun je deze hier bestellen. Liever de Nederlandse vertaling? Deze vind je hier.
Mary Shelley's beroemde familie
Mary Shelley werd geboren op 30 augustus 1797 in Londen. Shelley is de naam van haar echtgenoot, Percy Bysshe Shelley waarmee ze bekend geworden is, maar haar meisjesnaam was Mary Wollstonecraft Godwin. Ze was de dochter van de feministe Mary Wollstonecraft en de filosoof William Godwin.
Haar ouders waren dus bekend. Mary Wollstonecraft was een Engelse schrijfster en voorvechter van vrouwenrechten. Ze schreef onder andere A vindication of the rights of woman, wat gepubliceerd werd in 1792; een van de eerste feministische werken. Mary Shelley's vader was William Godwin, een Engelse journalist, romanschrijver en filosoof. Hij is vooral bekend vanwege zijn filosofisch anarchisme. Hij is minder bekend dan zijn vrouw, net zoals de echtgenoot van Mary Shelley minder bekend is dan zijzelf. Percy Bysshe Shelley was een Romantische dichter. Zijn bekendste werken zijn Ozymandias en Ode to the West Wind, maar het meest bekend is hij toch wel omdat hij getrouwd was met Mary Shelley.
De plaatsen in het leven van Mary Shelley
Mary Shelley werd dus geboren in Londen. Haar moeder stierf niet lang na haar geboorte. Van haar vader kreeg ze zijn ideeën over politiek, vrouwenrechten en religie mee, die haar ontwikkeling zeker zouden beïnvloeden. In 1812 verbleef ze een tijdje in Dundee, Schotland bij de familie van William Baxter. Er wordt gespeculeerd over de reden van dit verblijf, maar het heeft waarschijnlijk met haar gezondheid te maken. Het landschap van Schotland inspireert haar, ze maakte lange wandelingen en beschrijft deze tijd als vrijheid. Schotland beïnvloedde haar verbeeldingskracht en een jaar later keert ze weer terug om een groot deel van het jaar hier te verblijven. Ze schrijft:
"I wrote then—but in a most common-place style. It was beneath the trees of the grounds belonging to our house, or on the bleak sides of the woodless mountains near, that my true compositions, the airy flights of my imagination, were born and fostered." (Mary Shelley, 1831)
In 1814 kreeg ze een relatie met Percy Bysshe Shelley, die toen al getrouwd was. Ze ontmoetten elkaar stiekem bij het graf van haar moeder. Samen met hem en haar stiefzus Claire Clairmont reisde ze af naar Calais, Frankrijk en vanuit daar naar Parijs en Luzern, Zwitserland. Ze lazen veel en schreven veel maar toen het geld op raakte, moesten ze weer terug. Via de Rijn en Maassluis kwamen ze aan in Kent in 1814. Eenmaal terug in Engeland ontdekte Mary dat ze zwanger was. Niet lang daarna baarde Harriet Shelley, Percy's vrouw, zijn zoon. De baby van Mary en Percy werd twee maanden te vroeg geboren en overleeft het niet, waarna Mary Shelley in een depressie raakt. In 1815 raakt ze opnieuw zwanger en in januari 1816 wordt hun zoon William (nickname Willmouse) geboren.
Genève en Frankenstein
In 1816 reizen Mary, Percy en hun zoon William naar Genève, samen met Claire Clairmont om de zomer bij Lord Byron te verblijven. Hij had een korte affaire met Claire en ze was zwanger van zijn kind. Lord Byron is ook een bekende naam, hij was een Britse dichter en een van de sleutelfiguren binnen de Romantiek. Hij is een van de bekendse dichters van Engeland met werken als Don Juan en Childe Harold's Pilgrimage. Hij is vooral ook bekend vanwege de manier waarop hij zijn leven leefde, want hij was nogal een legende, met een mix van rebellie, romantiek en schandalen. Op 14 mei 1816 arriveerden ze in Genève, waarna Byron zich bij hen voegde samen met John William Polidori. Ze huurden de villa Diodati, vlakbij het meer van Genève in de plaats Cologny. Ze schreven veel, hadden interessante gesprekken en maakten vaartochten over het meer van Genève. Lord Byron gaf de suggestie dat iedereen een spookverhaal zou schrijven. Hoewel Mary angstig was omdat ze maar geen verhaal kon bedenken, kwam ze ineens op het idee van een lijk dat terug tot leven wordt gewekt. Toen ze dat idee eenmaal had, kon ze niet slapen en begon ze te schrijven. Het zou een kort verhaal worden, maar op aanraden van Percy, verwerkt ze het verhaal tot haar eerste boek: Frankenstein, wat in 1818 gepubliceerd zou worden. Overigens werd ook het verhaal dat John William Polidori schreef gepubliceerd. Door de opdracht van Lord Byron schreef hij het korte verhaal The Vampyre, het eerste moderne gepubliceerde vampierverhaal, dat werd gepubliceerd in 1819.
Zowel Schotland als Genève hebben dus een belangrijke rol gespeeld in het ontstaan van Frankenstein. Engeland was waar ze opgroeide en Percy ontmoette, maar Genève was de plaats waar ze volwassen werd, volgens eigen zeggen. Het landschap van Zwitserland zien we ook terug in Frankenstein.
Comments